(Afkortingen: HS: hoogsensitiviteit of hoogsensitief, HSP: hoogsensitief persoon)
Ik ergerde me vroeger vaak aan de vooroordelen, veralgemeningen en foute interpretaties rond hoogsensitiviteit (hs). Gelukkig heb ik er gaandeweg de humor van gaan inzien, door ervaring op te doen en door er zelf mijn kracht van te maken. Humor is een wapen, een wapen dat helpt te relativeren, zolang je de zaken ook maar blijft durven benoemen… Humor, een heel belangrijke voor mij en wat blijkt? Vele hsp’ers hebben een bepaalde vorm van humor die hen kenmerkt.
Vooraleer ik jullie meeneem naar de misvattingen rond hoogsensitiviteit, vertel ik eerst even heel kort wat hoogsensitiviteit vooral wél is:
Hoogsensitiviteit is ‘slechts’ een eigenschap, waarmee men geboren wordt, naast vele andere eigenschappen die iemand als persoon kunnen typeren. Er zijn verschillende combinaties mogelijk met “introvertie”, “extravertie”, “rustzoeker”en “sensation-seeker”.
Bij een hsp’er werkt de filter in de hersenen minder goed dan bij een niet hsp’er; de filter, die onbelangrijke prikkels automatisch buiten houdt of sorteert, werkt niet zo goed bij een hsp’er. Hierdoor is een HSP’er meer vatbaar voor bv vermoeidheid e.d.
Verder heeft hoogsensitiviteit eigenlijk 2 grote kenmerken volgens prof Elke Van Hoof (VUB):
- Sensorische sensitiviteit: een hsp krijgt vele prikkels binnen (en minder gefilterd) via alle zintuigen (is wetenschappelijk en biologisch, in de hersenen zichtbaar)
- Diepgaande informatieverwerking: een hsp denkt lang na, legt intern allerlei verbanden en bedenkt tegelijk allerlei scenario’s, kansen, risico’s.
De gevolgen zijn vaak overprikkeling en emotionele intensiteit (positief en negatief).
Vele misverstanden over hoogsensitiviteit (HS)
Hieronder een aantal ‘misverstanden’ die cowboy-gewijs nog steeds de ronde doen…
*“Het lijkt de laatste tijd wel alsof iedereen ineens hoogsensitief is”: Nee, gelukkig is er de laatste jaren wel veel meer informatie over te vinden en wordt het vaker in de aandacht gebracht waardoor mensen het voor zichzelf kunnen herkennen en benoemen en er dus bijgevolg wel mee aan de slag kunnen. Het is minder een ‘taboe’. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 1/5 of 20% van de mensen zichzelf hoogsensitief kan noemen, zowel mannen als vrouwen. Het is echt niet enkel een ‘vrouwen’-ding. Het kan wel zijn dat mannen door bv. opvoeding nog eerder dan vrouwen geleerd hebben om hun hoogsensitiviteit te negeren en onderdrukken.
*”Hoogsensitiviteit? Ja, da’s toch gewoon een duur woord voor hooggevoelig, overgevoelig of emo-kippen in overdrive?”
Echt niet. Er is inderdaad vaak spraakverwarring. In Nederland bv gebruiken ze de termen ‘hoogsensitief’ en ‘hooggevoelig’ door elkaar. Volgens Elke Van Hoof is er wel degelijk een groot verschil: hoogsensitiviteit = de eigenschap door de sensorische sensitiviteit en diepgaande info verwerking (zie boven: kenmerken van hoogsensitiviteit) en hooggevoeligheid/overgevoeligheid en emtionaliteit gaan eerder over de reacties zoals overprikkeling, vermoeidheid, psychosomatische klachten,…: als je bv niet goed voor jezelf zorgt.
*”HS is iets van zweverige types, van dramaqueens, van zorgers, van altruïstische ‘Moeder Theresa’s’ of van empathische softies”
Nope. Ik ken mensen die hoogsensitief zijn en zich niet echt empathisch gedragen of er niet naar handelen, of erg ‘hard’ kunnen overkomen, die niet sympathiek zijn en andere zaken die men op ’t eerste zicht niet zou associëren met hs.… en toch echt wel het kenmerk van hoogsensitiviteit hebben.
Rond hoogsensitiviteit is heel wat wetenschappelijk onderzoek verricht door o.a. Elaine Aaron en dichterbij huis door prof psychologie aan de VUB Elke Van Hoof. Het is geen uitvinding van zweverige hippies. In hersenscans is bv zichtbaar dat ‘de filter’ om onbelangrijke prikkels buiten te houden of automatisch te sorteren, minder goed werkt bij HSP’er: met heel wat vermoeiende effecten tot gevolg als je niet goed voor jezelf zorgt.
*”HS is een stoornis of een ziekte die je moet genezen”
Euh nee. Je wordt geboren met hs, het is genetisch (cfr bv hoogbegaafdheid). Het is geen stoornis, je kan er dus eigenlijk ook geen diagnose rond stellen, ook al zijn er wel tests die je een idee kunnen geven of je hs al dan niet als eigenschap hebt.
Je kan het niet ‘genezen’, maar je kan wel leren ermee om te gaan. Je kan leren om het minder als last te ervaren maar als jouw kracht en sterkte.
*”HSP’ers zijn asociale en hypergevoelige wezens die best beschermd worden, ocharme…”
Nee, dit is ook een mythe. Het kan wel zijn dat vele HSP’ers eerder een voorkeur hebben voor introvertie en graag alleen zijn, maar dat wil niet zeggen dat zij bv geen verantwoordelijkheid zouden kunnen dragen. In se zijn HSP’ers erg pro-sociaal en erg creatief. In de juiste omstandigheden en constructieve werkomgeving zal een HSP’er helemaal opleven, floreren en een drijvende kracht zijn. Vandaar het belang van te zorgen voor een juiste werkcontext, je kan wel degelijk jouw ideale werkomgeving kneden en kiezen.
Tijdens loopbaanbegeleiding kan je bv prima in kaart brengen wat jouw energiegevers en jouw waarden zijn en welk type hsp’er je bent: zo heb jij een duidelijke leidraad in handen om jouw meer passende job en bedrijfscultuur te vinden.
Hou zeker volgende blogs over hoogsensitiviteit in de gaten, waar ik het onder andere zal hebben over wandelende scanners, leugendetectors, sponzen, … & de verschillende soorten hsp’ers.
Kan je niet wachten om er meer over te weten? Wil jij meer inzicht in jouw hoogsensitiviteit? Je kan bij mij terecht voor hsp coaching & loopbaanbegeleiding met of zonder loopbaancheques zodat je jouw werk -en leefomgeving kan kneden aan wat jij als hsp’er nodig hebt.
Comments