Verschil hoogsensitiviteit - hooggevoeligheid - autisme

Wat is het verschil tussen hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid? Waarom gaat

hoogsensitiviteit moeilijk samen met autisme?

Afkortingen:

HSP: hoogsensitieve persoon

HS: hoogsensitiviteit

HG: hooggevoeligheid

Hoogsensitiviteit, hooggevoeligheid, overprikkeling, overgevoelig zijn, autisme, … het zijn termen die vaak over eenzelfde kam worden geschoren. Jammer en zeer onterecht, want dit zorgt voor heel wat misvattingen zelfs vooroordelen. Er zijn wel duidelijke verschillen. *

Opmerkelijk hoor ik de laatste tijd ook vaak over de tong gaan dat autisme – hsp erg gelijkend zouden zijn of zelfs sowieso hand-in-hand gaan. Niets is minder waar.

Er zijn wel enkele overeenkomsten, raakvlakken op bepaalde punten, maar een HSP kan echt moeilijk tegelijk een diagnose krijgen van autisme. Het gaat echt moeilijk samen. Dat heeft enerzijds te maken met allerlei misvattingen rond hsp zijn en ook wel over het verschil tussen de termen hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid:

Wat is dan het verschil???

· Hoogsensitiviteit (HS): is een aangeboren eigenschap waardoor je een grote sensorische sensitiviteit én diepgaande informatieverwerking hebt. Er komen meer prikkels binnen via al je zintuigen en je hebt meer tijd nodig om deze diepgaand te verwerken. Bij een hsp werkt de filter in de hersenen die onbelangrijke prikkels buiten houden of scheiden, minder goed. Er komen dus meer prikkels binnen en ook nog eens ongefilterd! Bij HS gaat het dus over de manier hoe de prikkels BINNEN/IN komen.

Bijgevolg is het risico op overprikkeling, uitputting, vermoeidheid, over-emotionaliteit, ‘de spreekwoordelijke emmer die overloopt’ veel groter bij een hsp dan bij een niet HSP, als je niet voldoende rust, voor jezelf zorgt, grenzen stelt, …:

Zo komen we bij hooggevoeligheid:

· Hooggevoeligheid: dit gaat over gedrag, over emotionaliteit, hoe je omgaat met die overvloed aan prikkels. Het gaat over wat BUITEN/UIT gaat. HG kan ook sterker opkomen als gevolg van trauma’s’ of langdurige blootstelling aan stress zonder dat je persé HSP bent. HG kan verworven zijn (en ook weer weggaan), terwijl je geen HSP kan worden, het is aangeboren. Je BENT hsp, je kan het niet worden, aan -of afleren bv… Als je als hsp niet goed voor jezelf zorgt, als je onvoldoende rust, als je je niet leert afschermen of grenzen stellen dan is de kans heel groot dat je ‘emmer’ sneller zal overlopen; je loopt als hsp’er dus meer kans om in overprikkeling te gaan, en te vervallen in (over)emotionele reacties; De kans dat je als hsp hooggevoelig zal reageren is groter dan bij een niet hsp.

Als je als HSP goed en preventief/ proactief aan zelfzorg en rust kan doen, maar ook als jouw sensitieve stuk er als kind bv wél mocht zijn, blijft je HS zelfs misschien onzichtbaar voor de buitenwereld en zelfs voor jezelf. Hoogsensitiviteit is hier dan een ‘gewone’ eigenschap naast jouw vele andere eigenschappen en valt deze dus niet op. Je ervaart hopelijk zo ook vooral de kracht en de voordelen van hsp zijn: HSP als kracht!

Jammer genoeg, leert een hsp deze eigenschap vaak pas kennen als hij/zij tegen de grenzen aanbotst, wanneer hij/zij in de hooggevoeligheid zit, de negatievere kant of mogelijk gevolg dus van hsp zijn. Zo komen er vaak mensen bij me in coaching en starten we met inzicht in deze eigenschap, gaan we op pad met hoe weer van hooggevoeligheid naar hoogsensitiviteit te gaan. Hoe weer een kracht te maken van je hsp zijn!

Waarom is HS dan moeilijk verenigbaar met de diagnose van autisme?

Een heel belangrijk gevolg én kerneigenschap bij het hsp zijn is o.a. dat je een heel groot aanvoelingsvermogen hebt: als hsp kan je je sterk inleven in iemands situatie, je voelt als hsp sterk aan wat iemand nodig heeft, je kan vele details opmerken in lichaamstaal of de omgeving (bewust of onbewust) e.d: laat dit nu net zaken zijn die iemand met autisme moeilijker kan.

Iemand met autisme loopt echter ook veel kans op overprikkeling en is in die zin ook ‘prikkelgevoelig’ en daar zit wel het raakvlak met hsp: de hooggevoeligheid, de overprikkeling, de reacties, het gedrag, de buitenkant, …

Dus heel kort samengevat:

Het verschil tussen hoogsensitiviteit en autisme zit in de kern van eigenschap: het aanvoelingsvermogen

De overeenkomsten zitten bij de hooggevoeligheid: de reactiviteit bij overprikkeling.

Meerdere mensen ontwikkelen hooggevoeligheid en overgevoelige, emotionele reacties ten gevolge van trauma’s, langdurige stress, autisme, … zonder hsp te zijn.

Als je goed preventief voor jezelf zorgt, grenzen aangeeft, bij jezelf leert blijven, voldoende rustmomenten inbouwt, … is hoogsensitiviteit een ‘gewone’ eigenschap en zelfs een kracht en talent!

Welkom!

* Deze blog is vooral bedoeld voor België, want in Nederland echter gebruikt men wel hooggevoeligheid wanneer men hoogsensitiviteit bedoelt. Er is een verschil in woordgebruik tussen Vlaanderen/België en Nederland. In Nederland praat met over hooggevoeligheid wanneer men in België hoogsensitiviteit bedoelt.